Kilka słów o metodzie
Pisze: Zbyszek Miłuński
„Psychologia procesu” lub “psychologia zorientowana na proces” (process oriented psychology w skrócie POP), zwaną też “pracą z procesem” nie jest tylko teorią psychologiczną i szkołą psychoterapeutyczną, jedną z wielu jakie współcześnie istnieją i rozwijają się na świecie.
Jej twórca Arnold Mindell – fizyk, psycholog i psychoterapeuta – podjął próbę stworzenia nowego paradygmatu, światopoglądu łączącego odległe od siebie wątki i teorie w jeden spójny twór, z którego wynikają daleko idące implikacje praktyczne, dotyczące nie tylko psychoterapii i medycyny, ale również sposobu życia i nastawienia do siebie i wszystkiego, co nas otacza.
Zdaniem Mindella takie całościowe podejście jest konieczne, gdyż znaleźliśmy się w takim punkcie historii poznania i historii ludzkości, że dopiero połączenie na pozór dalekich od siebie dziedzin, takich jak szmanizm i fizyka, czy matematyka i taoizm, daje nam szansę na zrozumienie sytuacji w jakiej się cywilizacyjnie i poznawczo znaleźliśmy oraz pozwala wskazać praktyczne sposoby przekroczenia ograniczeń na jakie napotykamy w poznaniu, rozwoju i życiu, i to zarówno na poziomie indywidualnym, jak i zbiorowym.
Owa zmiana paradygmatu polega, moim zdaniem, na przejściu od zorientowania na stan do zorientowania na proces, od absolutyzmu do względności, współzależności i głębokiej demokracji oraz na przejściu od analizy i tworzenia podziałów do całości powiązań i ich fundamentalnej jedności.
Punktem wyjścia badań i odkryć Mindella była i jest nadal praktyka. Większość jego odkryć i teorii zrodziła się z pracy z ludźmi, indywidualnej pracy nad sobą, z bezpośredniego doświadczenia i obserwacji. Inspiracje do zrozumienia tego co napotkał na swojej drodze czerpie ze współczesnej nauki, zwłaszcza fizyki. Po to, żeby wyrazić swoje poglądy stworzył też wiele nowych pojęć i kategorii, jak również nadał nowy sens już istniejącym. Wiele inspiracji zaczerpnął spoza świata nauki: z taoizmu i buddyzmu, rdzennych tradycji różnych ludów.
Równocześnie psychologia procesu dostarcza sprawnych narzędzi pozwalających wspierać zmianę jednostek i grup, odkrywać sens trudności jakie napotykamy w życiu i je rozwiązywać, pozwala odkrywać przesłanie snów i odmiennych stanów świadomości, sens trapiących nas symptomów cielesnych. Dzięki zastosowaniu narzędzi, których dostarcza możemy również pracować nad kontrowersjami, z którymi boryka się świat.
